Γενικές πληροφορίες- ιστορικά στοιχεία

Ο Βοτανικός Κήπος Ι.& Α. Ν. Διομήδους καταλαμβάνει έκταση περίπου 1.860 στρεμμάτων στο Χαϊδάρι. Τα 200 στρέμματα είναι διαμορφωμένα σε Βοτανικό Κήπο, ενώ η υπόλοιπη έκταση καλύπτεται από φυσικά οικοσυστήματα. Φιλοξενεί περισσότερα από 3.000 είδη φυτών από όλον τον κόσμο, στα οποία  συμπεριλαμβάνονται και πολλά σπάνια, ενδημικά και απειλούμενα είδη της ελληνικής χλωρίδας. Το προστατευμένο φυσικό Τμήμα του Κήπου συνιστά σημαντικό χώρο διατήρησης της βιοποικιλότητας της Αττικής.

Ο “Βοτανικός Κήπος Ιουλίας και Αλεξάνδρου Ν. Διομήδους” είναι ένα Κοινωφελές Ίδρυμα, Ν.Π.Ι.Δ. και οφείλει όχι μόνο την επωνυμία του αλλά και την ύπαρξή του στον Αλέξανδρο Ν. Διομήδη. Ο ακαδημαϊκός και Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Α. Διομήδης, μετά τον θάνατό του, κληροδότησε σημαντικό μέρος της περιουσίας του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών με σκοπό τη δημιουργία του Ιδρύματος, που πραγματοποιήθηκε δύο χρόνια μετά, το 1952. Η πραγματοποίηση του οράματος του Α. Διομήδη κατέστη δυνατή μετά την παραχώρηση της δασικής έκτασης από το Υπουργείο Γεωργίας στο Ίδρυμα το έτος 1961.

Το έτος 1975, μετά την ολοκλήρωση μεγάλου κύκλου έργων, ο Κήπος άνοιξε τις πύλες του στο κοινό. Έκτοτε, έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικά βήματα ανάπτυξης με τη δημιουργία νέων υποδομών, την ίδρυση νέων τμημάτων, τη βελτίωση των υπαρχουσών υποδομών και τον εκσυγχρονισμό των λειτουργιών του.

Το Ίδρυμα είναι οικονομικά αυτοδύναμος οργανισμός. Συντηρείται από τα έσοδα των κληροδοτημάτων του Α. Διομήδη και διοικείται από πενταμελή διοικητική επιτροπή. Σε αυτήν σύμφωνα με την επιθυμία του διαθέτη συμμετέχουν ο εκάστοτε Πρύτανης ως Πρόεδρος και ο καθηγητής της Βοτανικής του Πανεπιστημίου Αθηνώνως μέλος μεν, με καθιερωμένα καθήκοντα Γενικού Γραμματέα δε.

Εκτός από την πλούσια αυτοφυή ποικιλότητα της χλωρίδας, στο βοτανικό κήπο συναντάμε καλλιεργημένα τμήματα, χωρισμένα σε διάφορες θεματολογίες και γεωγραφικές ενότητες.

Τμήματα του Βοτανικού κήπου

$1·         Δενδρώνας: Αποτελείται από 6 τομείς που φιλοξενούν δένδρα και θάμνους  από την Ωκεανία, τη Μεσόγειο και τη μη μεσογειακή Ευρώπη, τη μη μεσογειακή Ασία, τη Νότια Αφρική, τη Βόρεια και Κεντρική Αμερική και τη Νότια Αμερική.

$1·         Τμήμα Ιστορικών Φυτών: Περιλαμβάνει είδη που αναφέρονται στην αρχαία Ελληνική μυθολογία, άλλαπου οι αρχαίοι συγγραφείς, βοτανικοί ή μη, ανέφεραν ότι χρησιμοποιούσαν οι πρόγονοί μας, αλλά και φυτά που αναφέρονται στην Παλαιά και Καινή Διαθήκη.

$1·         Τμήμα Καλλωπιστικών Φυτών (Ανθώνας): Περιλαμβάνει 15 μεγάλα παρτέρια και 25 λίμνες. Στην περιφέρεια του ανθώνα υπάρχει πλήθος καλλιεργούμενων καλλωπιστικών δένδρων και θάμνων και κατά μήκος του κεντρικού μονοπατιού εντυπωσιακά αναρριχητικά φυτά.

$1·         Τμήμα Οικονομικών Φυτών: Στο τμήμα αυτό καλλιεργούνται φυτά χρήσιμα για εδώδιμα τμήματά τους, την ξυλεία τους, τις ίνες τους και τις χημικές ουσίες τους που χρησιμοποιούνται σε διάφορους τομείς της βιομηχανίας. Επίσης, αναπτύσσονται κτηνοτροφικά και αρτυματικά - αρωματικά φυτά.

$1·         Τμήμα Φαρμακευτικών Φυτών. Περιλαμβάνει 200 φαρμακευτικά είδη.

$1·         Συστηματικό Τμήμα: Η σχεδίασή του επιτρέπει την εκπαίδευση του επισκέπτη του Κήπου σχετικά με τις σχέσεις εξέλιξης και την ταξινόμηση των διαφόρων φυτικών ομάδων.

$1·         Τμήμα ελληνικών γεωφύτων: Περιλαμβάνει περισσότερα από 100 είδη ελληνικών φυτών με βολβούς, κονδύλους κλπ.

$1·         Θερμοκήπιο: Σε αυτό αναπτύσσονται και διατηρούνται φυτά ερημικών περιοχών ή τροπικών βροχερών δασών.

$1·         Φυτώρια: Στα δύο φυτώρια του Κήπου πραγματοποιείται μαζική αναπαραγωγή δασικών ειδών, αλλά και ποικιλίας άλλων φυτών για τον εμπλουτισμό και την ανανέωση των συλλογών του Βοτανικού Κήπου. 

Προσφορά και δραστηριότητες του βοτανικού κήπου

Ο Κήπος, αποτελεί πνεύμονα πρασίνου για τους κατοίκους της δυτικής Αττικής, χώρο οπτικής τέρψης και πνευματικής ηρεμίας, αλλά και πεδίο έρευνας και επιμόρφωσης του κοινού. Ο Κήπος είναι μέλος της Διεθνούς Ένωσης των Βοτανικών Κήπων BGCI. Στη Φυτοθήκη (Herbarium) του Κήπου διατηρούνται 20.000 αποξηραμένα δείγματα φυτών. Η Τράπεζα Γενετικού Υλικού,οργανωμένη σύμφωνα με το Διεθνές Δίκτυο Ανταλλαγής Φυτών (IPEN), περιλαμβάνει σπέρματα περισσοτέρων των 1.000 ειδών, τα οποία κατά ένα ποσοστό διατίθενται για ανταλλαγή με άλλους Βοτανικούς Κήπους.

Δράσεις

Στον Κήπο πραγματοποιούνται ερευνητικά προγράμματα βοτανικού και οικολογικού ενδιαφέροντος, διπλωματικές εργασίες, καθώς και μεταπτυχιακές και διδακτορικές διατριβές, ενώ διεξάγονται και προπτυχιακά εργαστηριακά μαθήματα των σχετικών ειδικοτήτων του Γεωπονικού Πανεπιστημίου και του Τμήματος Βιολογίας του ΕΚΠΑ. Επίσης, πραγματοποιείται μελέτη της ελληνικής χλωρίδας, καταβάλλεται δε προσπάθεια διατήρησης και αναπαραγωγής των ενδημικών, σπάνιων και απειλουμένων ειδών της.

Τέλος, η μεγαλύτερη συμβολή του Κήπου είναι η ευαισθητοποίηση του κοινωνικού συνόλου σχετικά με την προστασία της φύσης. Σε αυτό συμβάλλουν οι επισκέψεις και ξεναγήσεις των εκατοντάδων σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης καθώς και άλλων κοινωνικών ομάδων από όλη την Ελλάδα, οι οποίες πραγματοποιούνται ετησίως με ευθύνη του επιστημονικού προσωπικού του Ιδρύματος.

Πρόσβαση (ώρες λειτουργίας Επικοινωνία)

Κεντρική είσοδος κοινού: Ιερά οδός 403, Χαϊδάρι Στάση: Σιδηροπούλου

Λεωφορείο:866, 865, 811, Α16

Γραφεία: Ιερά οδός 401, Χαϊδάρι, 124 61

Τηλ.:210-5811557, 210-5812582, 210-5813049. Fax:  210-5813049

Ηλ. Διεύθ.: uoabotgd@otenet.gr

Iστοσελίδα:www.diomedes-bg.uoa.gr

Είσοδος ελεύθερη, καθημερινά: 8.00π.μ.-2.00μ.μ.,Σαββατοκύριακα, αργίες: 10.00 π.μ -3.00 μ.μ. Οι ξεναγήσεις ομάδων απαιτούν προσυνεννόηση.

Κλειστά: Πρωτοχρονιά, Καθαρά Δευτέρα, Μεγάλη Παρασκευή, Κυριακή Πάσχα, Πρωτομαγιά, Χριστούγεννα και 15/7-31/8.

Γενικές πληροφορίες – Ιστορικά στοιχεία

Αποτελεί μια έκταση 30 στρεμμάτων, η οποία αναπλάστηκε από το Δήμο Χαϊδαρίου μέσα στη διετία 1983-1984. Δημιουργήθηκε παιδότοπος, χώροι αθλοπαιδιών και εκτεταμένο πράσινο.

Χλωρίδα

Συκιές, χαρουπιές, καλλωπιστική δαμασκηνιά, κουκουναριές, λεύκες, μουριές, πλατάνια, ελιές, μυρτιά, κυπαρίσσια, βελανιδιές, λιγούστρο,

Πρόσβαση

Οδός: Τέλος Ιεράς Οδού &  Λ. Αθηνών

Στάση: Ψυχιατρείο

Λεωφορείο:811, 845, 866, Α16,Β16, Γ16, Χ 63

Γενικές πληροφορίες – Ιστορικά στοιχεία

Το Άλσος Δαφνίου μετρά μια έκταση 250 στρεμμάτων. Αρχικά ανήκε στη δικαιοδοσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, ενώ το 1996 ο χώρος παραχωρήθηκε στο Δήμο Χαϊδαρίου. Το Άλσος βρίσκεται σε καλή κατάσταση και διατηρεί ιδανικές κλιματικές συνθήκες (μέτρια υγρασία, όχι πολύς ήλιος κ.τ.λ). Ενδείκνυται για ορεινή ποδηλασία, καθώς διαθέτει ποδηλατόδρομο, αλλά και για περίπατο ή πικνίκ, καθώς υπάρχουν αρκετά παγκάκια με τραπεζάκια, πέργκολες και κιόσκια.

Το Άλσος Δαφνίου βρίσκεται απέναντι από την ομώνυμη μονή, η ονομασία της οποίας (και συνεκδοχικά ολόκληρης της γύρω περιοχής) συνδέεται με το αρχαίο ιερό του Δαφνίου ή Δαφνηφόρου Απόλλωνα πάνω στο οποίο έχει χτιστεί το μοναστήρι. Ο ναός καταστράφηκε από τους Γότθους το 395 μ.χ.

Χλωρίδα

Στο άλσος συναντά ο επισκέπτης: Πεύκα, κυπαρίσσια, κέδρο, πουρνάρι, σχοίνο, χαρουπιά. Κατά μήκος υπάρχουν εκτεταμένες αναδασώσεις με ευκαλύπτους. Γίνονται αποψιλώσεις και καθαρισμοί χώρου για αποφυγή πυρκαγιάς.

Δράσεις

Στο χώρο του Άλσους κάθε Σεπτέμβρη πραγματοποιείται η Γιορτή του Κρασιού, που διοργανώνεται από τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού με επικεφαλές το Τουριστικό Περίπτερο, από το 1954.

Πρόσβαση

Οδός: Βουλγαροκτόνου και Κομνηνών

Στάση: Τροίας

Λεωφορείο: 811

Γενικές πληροφορίες – Ιστορικά στοιχεία

Το Πάρκο Ιστορικής Μνήμης αποτελεί μια έκταση 65 στρεμμάτων που δημιουργήθηκε έπειτα από συνένωση: α) μιας απαλλοτριωμένης (το 1992) έκτασης 15 στρεμμάτων κατά μήκος της οδού Ηρακλέους και β) μέρους του στρατοπέδου Χαϊδαρίου, έκτασης 50 στρεμμάτων, που παραχωρήθηκε στο Δήμο (από το Ταμείο Εθνικής Αμύνης) το 1997. Το μεγαλύτερο μέρος του Πάρκου κατασκευάστηκε με συνεργασία της Νομαρχίας Αθηνών και του Δήμου Χαϊδαρίου. Στο Πάρκο υπάρχουν χώροι πρασίνου, το μνημείο Εθνικής Αντίστασης και χώροι αναψυχής όπως ανοιχτό θέατρο, αθλητικές εγκαταστάσεις και διαδρομές περιπάτου.

Χλωρίδα

Πεύκα, ευκάλυπτος, φοίνικες, ιτιά, πλατάνια, χαρουπιές, ψευδακακίες, μελιά, κυπαρίσσια, λεύκες, φωτείνια, καλλωπιστική δαμασκηνιά, καλλιστήμονας,

Πρόσβαση

Οδός: Ρίμινι & Πλουτάρχου

Στάση: Πύλη Κεδβ

Λεωφορείο:  731, 892, 750

Γενικές πληροφορίες – Ιστορικά στοιχεία

Μέσα στην τετραετία 1988-1992 το ταμείο Εθνικής Αμύνης παραχώρησε μέρος του Στρατοπέδου Χαϊδαρίου στο Δήμο Χαϊδαρίου, ο οποίος το μεταμόρφωσε σε Πάρκο Νεολαίας. Τη δεκαετία του ’90 ο Δήμος, σε συνεργασία με τον Α.Σ.Δ.Α, πραγματοποίησε δύο αναδασώσεις, έργα διαμορφώσεων και δημιούργησε εγκαταστάσεις αναψυχής. Το Πάρκο μετρά μια έκταση 60 περίπου στρεμμάτων, είναι κατασκευασμένο σε αναβαθμίδες και διαθέτει: παιδικές χαρές, πεζόδρομους, καθιστικά, χώρους πρασίνου, αναψυκτήριο και χώρο στάθμευσης οχημάτων, χώρο για scateboard, καφετέρια καθώς και το γήπεδο ποδόσφαιρου της τοπικής ομάδας του Χαϊδαρίου.

Χλωρίδα

Ακακία η κυανόφυλλη, Πεύκα, κυπαρίσσια. Αναδασωμένα είδη: Πικροδάφνη, κερλατόρια, φοίνικες.

Πρόσβαση

Οδός: 3^η Σεπτεμβρίου

Στάση: Τέρμα

Λεωφορείο: 731, 803, Α15.

Γενικές πληροφορίες – Ιστορικά στοιχεία

Καταλαμβάνει 55 στρέμματα, στα οποία γίνεται αποψίλωση κάθε χρόνο. Στο λόφο του Προφήτη Ηλία βρίσκεται το πιο εντυπωσιακό ανάμεσα στα ταφικά μνημεία της περιοχής του Δρομοκαϊτείου. Πρόκειται για το κενοτάφιο που κατασκευάστηκε από τον Μακεδόνα Άρπαλο προς τιμήν της συζύγου του Πυθιονίκης.

Στην κορυφή του λόφου βρίσκεται η εκκλησία του Προφήτη Ηλία με προαύλιο χώρο που καλύπτεται με παγκάκια και δέντρα περιμετρικά, ενώ στον ίδιο χώρο φιλοξενείται καφετέρια. Χαρακτηριστικής ομορφιάς η θέα που προσφέρεται.

Χλωρίδα

Πεύκα, βελανιδιές, κυπαρίσσια, ευκάλυπτοι, πλατάνια , μυρτιά, ψευδακάκια, συκιά, μελιά, ιτιά, ελιά, μιμόζα, χαρούπια, φοίνικας.

Πρόσβαση

Οδοί: Αγ. Μαύρας (περιφερειακός)

Στάση:1^η Ανθέων

Λεωφορείο:  811

Γενικές πληροφορίες – Ιστορικά στοιχεία

Ο Πύργος «Παλατάκι» αποτελεί ένα διατηρητέο κτίριο, το οποίο οι ειδικοί υπολογίζουν πως χτίστηκε γύρω στα 1853 και έδωσε το όνομά του στη γύρω περιοχή. Όταν, το 1985, ο χώρος παραχωρήθηκε στο Δήμο Χαϊδαρίου άρχισαν οι διαδικασίες αποκατάστασης και αναπαλαίωσής του. Τον Ιούνιο του 1993 εγκαινιάστηκε επίσημα  και ξεκίνησε τη λειτουργία του ως Πνευματικό Κέντρο του Δήμου.

Τον Αύγουστο του 1826, έγινε η μάχη του Χαϊδαρίου, στον ευρύτερο χώρο  του Πύργου Παλατάκι, όπου ο Γ. Καραϊσκάκης με τα στρατεύματά του, υποστηριζόμενος από τον φιλέλληνα Φαβιέρο με τις δυνάμεις του, επιτέθηκαν στον Κιουταχή που πολιορκούσε την Ακρόπολη.

Τον Πύργο Παλατάκι κοσμεί η προτομή του Γεωργίου Καραϊσκάκη.

Χλωρίδα

Πεύκα, τριανταφυλλιές, φυστικιές, μουριές, φοίνικες, κουτσουπιές, ακακίες, σοφόρες, συνεράριες, αγγελική, ροδιές, μπόξους, γιακαράνια, πυράκανθα, φωτείνιες, ευκάλυπτος, συκιές και εσπεριδοειδή.

Πανίδα

Εντός του Πάρκου φιλοξενούνται δεκαοχτούρες και κοτσύφια.

Πρόσβαση

Οδός: Λ. Αθηνών & Στρατηγού Καραϊσκάκη

Στάση: Παλατάκι

Λεωφορείο:  811, 892, 750, 731, 845, Α15, Β15, Γ16, Β16

Γενικές πληροφορίες – Ιστορικά στοιχεία

Το Ποικίλο Όρος είναι ένας σημαντικός χώρος πρασίνου ο οποίος έχει επιρροή σε τοπικό και σε ευρύτερο επίπεδο λόγω της θέσης και του μεγέθους του. Εκτείνεται σε μήκος 11 χλμ. στο δυτικό τμήμα του λεκανοπεδίου Αθηνών και αποτελεί προέκταση του όρους Αιγάλεω. Πρόκειται για χαμηλή οροσειρά με μικρές κλίσεις και υψηλότερη κορυφή τη Ζαχαρίτσα (452μ. ). Από τα 50.000 στρέμματα που καταλαμβάνει το όρος Αιγάλεω το Ποικίλο καταλαμβάνει 28.000 στρέμματα. Σύμφωνα με μια εκδοχή, η ονομασία του προήλθε από το πουλί ‘Ποικιλό’ τα αυγά του οποίου έτρωγε το πουλί Κορυδαλλός.

Ως ένας μεγάλος ελεύθερος φυσικός χώρος έχει μεγάλη σημασία για το μικροκλίμα, την εδαφική προστασία και τη δίαιτα των νερών. Το κλίμα της περιοχής είναι μεσογειακού τύπου με υγρό και ήπιο χειμώνα και θερμό, ξηρό καλοκαίρι.

Οι Ιστορικές αναφορές για το Ποικίλο Όρος, μας διηγούνται ότι το μεγαλύτερο μέρος που εκτείνεται γύρω από το βουνό ήταν πολύ έφορο και αποδοτικό. Στα κλασικά έτη επικρατούσαν είδη όπως η βελανιδιά, τα πουρνάρια και η αγριελιά ενώ στην Τουρκοκρατία μόνο η αγριελιά. Η καταστροφή του βουνού ξεκίνησε από την μικρασιατική καταστροφή, όταν οι πρόσφυγεςυλοτόμησαν ένα μεγάλο κομμάτι του όρους. Πριν από την Κατοχή υπήρχε πευκόφυτη δασική έκταση στην περιοχή πάνω από τον Άγιο Ιερόθεο η οποία κατά την διάρκεια της Κατοχής αποψιλώθηκε από υλοτομία και από φωτιές.Το καθοριστικό όμως χτύπημα δόθηκε με την εσωτερική μετανάστευση στην Αθήνα μετά το 1950, όπου οικοδομήθηκαν με γοργούς ρυθμούς όλοι οι όμοροι Δήμοι του Ποικίλου Όρους.

Έτσι το ανύπαρκτο πράσινο, τα λατομεία, οι καταπατήσεις, η παράνομη βόσκηση, η συνεχής οικιστική επέκταση είχαν ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της φυσικής οντότητας του ορεινού όγκου και κατάντησαν το βουνό ξένο και απόμακρο στους κατοίκους του Λεκανοπεδίου.

Την δεκαετία 1960-1970 πραγματοποιήθηκαν εκτεταμένες αναδασώσεις με πεύκα. Το κομμάτι του Ποικίλου Όρους που βρίσκεται εντός των ορίων του Δήμου Χαϊδαρίου θεωρείται ο βασικότερος φυσικός πόρος της περιοχής. Στο ανάγλυφο του Ποικίλου Όρους κυριαρχούν χαράδρες και ρεματιές οι οποίες επεκτείνονται σε ορισμένες περιπτώσειςκαι μέσα στον οικιστικό ιστό του δήμου Χαϊδαρίου. Ο δήμος μεριμνά συνεχώς για την αναδάσωση του βουνού και την προστασία από την οικοπεδοποίησή του.

Χλωρίδα

Δέντρα:

Αυτοφυή είδη όπως η χαλέπιος Πεύκη και η αγριελιά. Την τελευταία δεκαπενταετία πραγματοποιήθηκαν αναδασώσεις, μεγάλης έκτασης σε αρκετές θέσεις της περιοχής, με χαλέπιο Πεύκη, κουκουναριά, κυπαρίσσι χαρουπιά και κουτσουπιά. Οι αναδασώσεις εμφανίζουν μερική επιτυχία λόγω των εδαφοκλιματικών συνθηκών. Τα περισσότερα όμως δέντρα που προέρχονται από αναδασώσεις εμφανίζουν βραδεία ανάπτυξη ή νανώδη μορφή εξαιτίας της έλλειψης νερού και της απουσίας πλούσιου εδάφους.

Θάμνοι:

Απαντώνται η αγριελιά και το πουρνάρι, κυρίως υπό μορφή χαμηλού θάμνου, ενώ εμφανίζονται με καλή σχετικά ανάπτυξη ο σχίνος, η κοκορεβυθιά, το σπάρτο, η φοινικική άρκευθος και το φιλίκι. Τέλος, απαντώνται η ασφάκα, η αφάνα, το σπαράγγι, η λαδανιά.

Στη συνέχεια αναφέρονται τα φυτικά είδη (κοινή ονομασία και επιστημονική)

Α) Δέντρα (η πλειονότητά τους προήλθε από εκτεταμένες αναδασώσεις)

1.χαλέπιος πεύκη (Pinushalepensis)

2.κουκουναριά (Pinuspinea )

3.κυπαρίσσι (Cupressus sempervirens )

4.κουτσουπιά (Cercis siliquastrum )

5.χαρουπιά (Ceratonia siliqua )

Β) Θάμνοι και Πόες

1.πουρνάρι (Quercus coccifera )

2.αγριελιά (Olea europaea var. silvestris)

3.σπάρτο (Spartium junceum)

4.χαμορείκι (Erica manipuliflora)

5.σχίνος (Pistacia lentiscus )

6.κοκορεβυθιά (Pistacia terebinthus)

7.φιλίκι (Phillyrea media)

8.φοινικικήάρκευθος (Juniperus phoenicea)

9.ασφάκα (Phlomis fruticosa)

10.σπαράγγι (Asparagus acutifolius)

11.λαδανιά (Cistus creticus)

12.λαδανιά (Cistus salviifolius)

13.ασπάλαθος (Genista acanthoclados)

14.θυμάρι (Corydothymus capitatus)

15.φασκομηλιά (Salvia fruticosa )

16.παπαρούνα (Papaver rhoaes)

17.θυμελαία (Thymelaea tartonraira)

18.πικραγγουριά (Ballota acetabulosa)

19.αγριοβρώμη (Bromus mollis)

20.σκυλοκρεμμύδα (Urginea maritime)

21.ίριδα (Iris pumila)

22.κυκλάμινο (Cyclamen graecum)

Συνολικά στην περιοχή προσδιορίσθηκαν 204 είδη φυτών που συμμετέχουν στη χλωρίδα του βουνού και εκπροσωπούν 51 οικογένειες.

Τα είδη που αναδείχθηκαν και χρήζουν ιδιαίτερης σημασίας είναι τα παρακάτω επτά ενδημικά φυτά, δύο δε από αυτά χαρακτηρίζονται και ως σπάνια:

1. Anchusa variegata (Boraginaceae)

Κοινό φυτό στα νησιά του Ιονίου, την Αττική, τη Βοιωτία, την Πελοπόννησο, τις Κυκλάδες και τα Χανιά

2. Centaurea raphanina ssp. mixta (Compositae)

Κοινό φυτό στη Στερεά Ελλάδα, τις Κυκλάδες και την Πελοπόννησο

3. Crepis hellenica (Compositae)

Κοινό φυτό στην Πελοπόννησο, την Κεντρική Ελλάδα, τις Σποράδες και τη Χαλκιδική

4. Inula verbascifolia ssp.menthanea (Compositae)

Κοινό φυτό στην Αττική, Βοιωτία και Αργολίδα

5. Scorzonera crocifolia (Compositae) Σπάνιο φυτό στην Κεντρική Ελλάδα

6. Aethionema saxatile ssp graecum (Cruciferae)

Κοινό φυτό στην Πάρνηθα, τον Υμηττό, την Πεντέλη, το Λυκαβηττό και την Κερατέα Αττικής, τον Παρνασσό, τον Ελικώνα και το Αραχνέο

7. Lomelosia hymettia (Dipsacaceae) Σπάνιο φυτό στα Γιούρα (Σποράδες), τη Μονεμβασιά την Πάρνηθα και το Σούνιο

Η χλωριδική προσέγγιση ανέδειξε τέσσερις τύπους οικοτόπων, τα φρύγανα, τους θαμνώνες αειφύλλων πλατύφυλλων, τα μεσογειακά πευκοδάση και τις χασμοφυτικές διαπλάσεις. Αναλυτικότερα τα αποτελέσματα επιμερίζονται ως εξής ανά τύπο οικοτόπου:

Φρύγανα

Οι πέντε (5) δειγματοληπτικές επιφάνειες στις βραχώδεις εξάρσεις ανέδειξαν 112 είδη φυτών που εκπροσωπούν 37 οικογένειες. Οι πολυπληθέστερες οικογένειες στο συγκεκριμένο τύπο οικοτόπων ήταν τα Compositae (14%) τα Gramineae και τα Leguminosae (με συμμετοχή 12% αντίστοιχα) και στη συνέχεια τα Labiatae (6%).

Θαμνώνες Αείφυλλων Πλατύφυλλων

Οι πέντε (5) δειγματοληπτικές επιφάνειες στις βραχώδεις εξάρσεις ανέδειξαν επίσης 107 είδη φυτών που εκπροσωπούν 31 οικογένειες. Οι πολυπληθέστερες οικογένειες στο συγκεκριμένο τύπο οικοτόπων ήταν τα Gramineae (16%) τα Compositae (14%) και στη συνέχεια τα Labiatae (8%).

Μεσογειακά Πευκοδάση

Οι επτά (7) δειγματοληπτικές επιφάνειες στις βραχώδεις εξάρσεις ανέδειξαν επίσης 112 είδη φυτών που εκπροσωπούν 39 οικογένειες. Οι πολυπληθέστερες οικογένειες στο συγκεκριμένο τύπο οικοτόπων ήταν τα Compositae (15%) τα Gramineae (10%) και στη συνέχεια τα Labiatae (9%) .

Πανίδα

Τα οικοσυστήματα του Ποικίλου είναι υποβαθμισμένα όσον αφορά την δασοκάλυψη τους με συνέπεια να μην προσφέρουν ενδιαιτήματα για πολλά είδη πανίδας. Η γειτνίαση επίσης της περιοχής με το πολεοδομικό συγκρότημα της πρωτεύουσας και η όχληση από τις διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες επιδρούν αρνητικά στην πανίδα. Παρόλα αυτά, παρατηρούνται αρκετά είδη πανίδας, ιδιαίτερα πτηνοπανίδας, γεγονός που υποδηλώνει την ανάγκη της ύπαρξης και ενίσχυσης της βλάστησης ώστε να αναβαθμίζονται τα ενδιαιτήματα των διαφόρων ειδών.

Στο Ποικίλο Όρος έχουν εντοπιστεί και φωτογραφηθεί Σπίνοι, Κοτσύφια, Τσίχλες, Τρυγόνια, Κουκουβάγιες, Κούκοι, Γεράκια, Πέρδικες, Αλεπούδες, Λαγοί, Νυφίτσες, Χελώνες, 400 είδη αγριολούλουδα, 12 είδη ορχιδέες, 32 είδη πεταλούδες.

Στον κατάλογο που ακολουθεί παρουσιάζονται τα είδη πουλιών που έχουν καταγραφεί στο Ποικίλο όρος κατά την περίοδο Αυγούστου 1986-Φεβρουαρίου 2004 και η διαχρονική εμφάνισή τους.

1.Όρνιο (Gyps fulvus)

2. Φιδαετός (Circaetus gallicus)

3.Βαλτόκιρκος (Circus cyaneus)

4.Τσιχλογέρακο (Accipiter nisus)

5.Γερακίνα (Buteo buteo)

6.Αετογερακίνα (Buteo rufinus)

7.Κιρκινέζι (Falco naumanni)

8.Βραχοκιρκίνεζο( Falco tinnunculus)

9.Δενδρογέρακο (Falco subbuteo)

10.Πετρίτης (Falco peregrines)

11.Νησιώτικηπέρδικα (Alectoris chukar)

12.Ασημόγλαρος (Larus cacchinans)

13.Περιστέρι ( Columba livia)

14.Δεκοχτούρα (Streptopelia decaocto)

15.Τρυγόνι (Streptopelia turtur)

16.Κούκος (Coculus canorus)

17.Τυτώ (Tyto alba )

18.Γκιώνης ( Otus scops)

19.Κουκουβάγια (Athene noctua)

20.Γιδοβύζι (Caprimulgus europaeus)

21.Σταχτάρα (Apus apus)

22.Ωχροσταχτάρα (Apus pallidus)

23.Σκεπαρνάς (Apus melba)

24.Μελισσοφάγος (Merops apiaster )

25.Τσαλαπετεινός (Upupa epops)

26.ΔακτυλιδολαίμηςΨιττακίσκος (Psittacula krameri)

27.Κατσουλιέρης ( Galerida cristata)

28.Δενδροσταρήθρα ( Lullula arborea)

29.Σταρήθρα (Alauda arvensis)

30.Χελιδόνι ( Hirundo rustica)

31.Δενδροχελίδονο (Hirundo daurica)

32.Σπιτοχελίδονο (Delichon urbica)

33.Δενδροκελάδα (Anthus trivialis)

34.Λιβαδοκελάδα (Anthus pratensis)

35.Σταχτοσουσουράδα (Motacilla cinerea)

36.Λευκοσουσουράδα  (Motacilla alba)

37.Τρυποφράχτης (Troglodytes troglodytes)

38.Θαμνοψάλτης (Prunella modularis)

39.Κοκκινολαίμης  (Erithacus rubecula)

40.Αηδόνι (Luscinia megarhynchos)

41.Καρβουνιάρης (Phoenicurus ochruros)

42.Κοκκινούρης (Phoenicurus phoenicurus)

43.Μαυρολαίμης (Saxicola torquata )

44.Σταχτοπετρόκλης (Oenanthe oenanthe)

45.Ασπροκώλα (Oenanthe hispanica)

46.Γαλαζοκότσυφας  (Monticola solitaries)

47.Κότσυφας (Turdus merula)

48.Τσίχλα (Turdus philomelos)

49.Τσιχλοποταμίδα  (Acrocephalus arundinaceus)

50.Ωχροστριτσίδα ( Hippolais pallid)

51.Κιτρινοστριτσίδα  (Hippolais icterica)

52.Μαυροτσιροβάκος (Sylvia melanocephala )

53.Θαμνοτσιροβάκος (Sylvia communis)

54.Κηποτσιροβάκος (Sylvia borin)

55.Μαυροσκούφης (Sylvia atricapilla)

56.Δενδροφυλλοσκόπος (Phylloscopus collybita)

57.Θαμνοφυλλοσκόπος (Phylloscopus trochilus)

58.Χρυσοβασιλίσκος (Regulus regulus)

59.Βασιλίσκος (Regulus ignicapillus)

60.Μυγοχάφτης (Muscicapa striata )

61.Κρικομυγοχάφτης (Ficedula albicollis)

62.Μαυρομυγοχάφτης (Ficedula hypoleuca)

63.Ελατοπαπαδίτσα (Parus ater )

64.Γαλαζοπαπαδίτσα (Parus caeruleus )

65.Καλόγερος (Parus major)

66.Βραχοτσοπανάκος (Sitta neumayer)

67.Αετομάχος (Lanius collurio)

68.Κοκκινοκεφαλάς (Lanius senator)

69.Καρακάξα (Pica pica)

70.Κουρούνα (Corvus corone )

71.Ψαρόνι (Sturnus vulgaris)

72.Σπουργίτης (Passer domesticus)

73.Πετροσπουργίτης (Petronia petronia)

74.Σπίνος (Fringilla coelebs)

75.Σκαρθάκι (Serinus serinus)

76.Φλώρος(Carduelis chloris)

77.Καρδερίνα (Carduelis carduelis)

78.Λούγαρο (Carduelis spinus)

79.Φανέτο (Carduelis cannabina)

80.Χοντρομύτης (Coccothraustes coccothraustes)

81.Σιρλοτσίχλονο (Emberiza cirlus)

82.Βουνοτσίχλονο (Emberiza cia)

83.Σκουρόβλαχος (Emberiza caesia)

84.Τσιφτάς (Miliaria calandra)

Πουλιά που εμφανίζονται στην ευρύτερη περιοχή περιοδικά (χειμώνα, αναπαραγωγική περίοδο και περίοδο μετανάστευσης)

1. Φιδαετός (Circaetus   gallicus)
2. Τρυγόνι   (Streptopelia  turtur )
3. Κούκος (canorus)
4. Σταχτάρα (Apus apus)
5. Χελιδόνι (Hirundo rustica)
6. Σπιτοχελίδονο (Delichon urbica )
7. Αηδόνι (Luscinia megarhynchos)
8. Μυγοχάφτης (Muscicapa
9. Κοκκινοκεφαλάς (Lanius
10. Γλάροςκαστανοκέφαλος (Larus  rudibundus)  
11. Ασημογλάρος (Larus  cacchinans)  
12. Μελισσοφάγος (Merops apiaster)    
13. Τσαλαπετεινός  (Upupa  epops)
14. Κιτρινοσουσουράδα  (Motacillaflava)   
15. Σταχτοσουσουράδα (Motacillacinerea)  
16. Λευκοσουσουράδα (Motacillaalba)
17. Κοκκινολαίμης  (Erithacus  rubecula)   
18. Κοκκινότσιχλα (Turdus  iliacus) 
19. Τσαρτσάρα (Turdus  viscivorus)

Πουλιά που εμφανίζονται στην ευρύτερη περιοχή (θαμνότοποι και βοσκότοποι) καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους

1 .Τσιχλογέρακο (Accipitenisus)                                    

2 . Γερακίνα (Buteobuteo)                                     

3 . Βραχοκιρκίνεζο (Falcotinunculus)                        

4 . Πετρίτης (Falcoperegrines)                            

5. Τυτώ (Tyto alba)                                       

6 . Γκιώνης (Otus scops )                                      

7 . Γαλιάντρα (Melanocorypha  calendra )                               

8 . Τρυποφράχτης (Troglodytes troglodytes )                        

9 . Μαυρολαίμη (Saxicola  torquata)  

10.Κότσυφας (Turdus  merula )                                 

11.Καλόγερος (Parus major)                                    

12.Καρακάξα (Pica pica )                                      

13.Κουρούνα (Corvus  corone )                                 

14.Σπίνος (Frignilla coelebs )                                 

15.Φλώρος( Carduelis  chloris)                                   

16.Καρδερίνα  (Carduelis cardeulis)

Θηλαστικά που πιθανότατα υπάρχουν στην περιοχή (θαμνότοπους) με κριτήριο το βιότοπο και βιβλιογραφικές αναφορές

1. Αλεπού (Vulpes vulpes)                                         

2. Λαγός (Lepus europaeus)                                  

3. Νυφίτσα (Mustela nivalis)                                       

4. ΑρουραίοςΜεσογείου (Microtus guentheri)                                   

5. Σκαντζόχοιρος (Erinaceus concolor )                              

6. Τυφλοασπάλακας (Talpa caeca)                                 

7. Τρανορινολόφος (Rhinolopus ferrumequinum)                  

8. Μικρορινολόφος (Rhinolopus  hipposideros)                      

9. Τρανονυχτερίδα  (Eptesicus  serotinus)                            

10.Τρανομυωτίδα  (Myotis  myotis)                                    

11.Δενδρομυωξός (Dryomys nitedula)                                  

12.Δασοποντικός (Apodemus  sylvaticus)                               

13.Ρινολόφοςτου Blasius (Rhinolopus blasii)                                          

14.Μικρομυωτίδα (Myotisblythi)                                       

Ερπετά και αμφίβια που αναφέρονται στο πευκοδάσος και στους θαμνοτόπους του Ποικίλου Όρους

1. Μεσογειακή χελώνα (Testudohermanni)                   

2. Κρασπεδωτή χελώνα  (Testudo  marginata)                   

3. Πρασινοσαύρα (Lacertatrilineata)                            

4. Αιγαιόσαυρα (Podarcis  erhardii)                                  

5. Τοιχόσαυρα (Podarcismuralis)                                   

6. Σπιτόφιδο (Elaphesitula )                                        

7. Οχιά (Vipera ammodytes)                                  

Αρχαιολογικοί χώροι

Η υψηλότερη κορφή Ζαχαρίτσα (453 μ.) φέρει το όνομα του αγωνιστή του 1821 Συμεών Ζαχαρίτσα, ο δε χώρος των Στρατοπέδων Χαϊδαρίου είναι οι πλαγιές που ο Γιώργης Καραϊσκάκης έδωσε τη Μάχη του Χαϊδαρίου με τον Ιμπραήμ.

Έχουν εντοπιστεί επίσης εγκαταλελειμμένοι οικισμοί, με ρυμοτομική διάταξη και βαριά πέτρινα τοιχώματα, στις πλαγιές του Ποικίλου Όρους προς την πλευρά του Ασπροπύργου πάνω από τα Νεόχτιστα καθώς και στην περιοχή πάνω από την Αφαία Σκαραμαγκά

Δράσεις

Ένας από του βασικούς ρόλους του Ποικίλου είναι η δυνατότητα αναψυχής και ψυχαγωγίας που προσφέρει στους επισκέπτες του. Προσφέρεται για πεζοπορία, ελαφριά άθληση ή ανάπαυση. Αναλυτικότερα:

• Την περιοχή διασχίζουν 16.397 μέτρα ως κύριος οδικός άξονας του βουνού και 5.150 μέτρα των κύριων προσβάσεων σε αυτόν, που το πλάτος, η κλίση και η βατότητά τους επιτρέπουν την άνετη και ασφαλή κίνηση του κοινού.
• Η βλαστητική εικόνα της περιοχής, παρά τον περιορισμένο αριθμό των ειδών, παρουσιάζει μια σχετική ποικιλία .

Υπάρχουν πολλές θέσεις θέας απ’ όπου αναδεικνύεται το τοπίο της Αθήνας και μέχρι την Αίγινα και τη Σαλαμίνα.

• Η άσκηση των δραστηριοτήτων αναψυχής στις πλαγιές του Ποικίλου εκτιμάται ότι έχει ελάχιστη εξάρτηση από οικονομικούς παράγοντες και η χρονοαπόσταση είναι πολύ μικρή από τις γύρω κατοικημένες περιοχές. Ενώ, δεν υπάρχουν γειτονικές «ανταγωνιστικές» περιοχές με την ίδια ποιότητα φυσικού πόρου.

Σήμερα σε ολόκληρη την έκτασή του ασκούνται κατά κανόνα δραστηριότητες υπαίθριας αναψυχής. Οι δραστηριότητες αυτές όπως προαναφέρθηκε, είναι κυρίως οι εξής:

• Πεζοπορία στους χωματόδρομους.
• Ανάπαυση στους ειδικά διαμορφωμένους με καθιστικά χώρους και θέσεις.

• Περίπατος με σκύλο.
• Άθληση (εκπαιδευτικές δραστηριότητες, σχολικές και άλλες, σχετικές με το φυσικό Περιβάλλον).

• Ποδηλασία στους δρόμους.
• Παιχνίδι στις οργανωμένες παιδικές χαρές.

Πρόσβαση 

Στο Ποικίλο βρίσκονται οργανωμένοι και λειτουργικοί χώροι πρασίνου, αναψυχής, ξεκούρασης και περιπάτου. Αναλυτικότερα αναφέρονται οι τρόποι πρόσβασης στο όρος από  τους δήμους μέλη του συνδέσμου.

1. Είσοδος Καματερού:

Περιλαμβάνει μικρό αναψυκτήριο, παιδική χαρά, πεζόδρομους, πράσινο, κλπ

2. Πάρκο Φοίνικα – Πύλη Λατομείου Μαλατέστα στο Περιστέρι:

Περιλαμβάνει χώρους περιπάτου, χώρους πρασίνου, κλπ

3. Πάρκο Νεολαίας στο Χαϊδάρι:

Περιλαμβάνει πρότυπη παιδική χαρά, μίνι γκολφ, πεζοδρόμους, καθιστικά, χώρους πρασίνου, αναψυκτήριο, κλπ

4. Άλσος Δαφνίου στο Χαϊδάρι:

Περιλαμβάνει δασικό πράσινο, δρόμους περιπάτου, καθιστικά, κιόσκια, κλπ

5. Είσοδος Αγίας Βαρβάρας:

Περιλαμβάνει χώρους πρασίνου, πεζοδρόμους, χώρους θέας, στάθμευσης, αναψυκτήριο, κλπ.